น้ำแข็งแห้ง คืออะไร
น้ำแข็งแห้ง คือ คาร์บอนไดออกไซด์ (CO 2 ) ในสถานะของแข็งครับ ที่ถูกเรียกว่า น้ำแข็งแห้งเพราะมันมีคุณสมบัติพิเศษที่แตกต่างจากน้ำแข็งทั่วไป คือเมื่อมันได้รับความร้อน มันจะ ระเหิด (Sublimation) หรือเปลี่ยนสถานะจากของแข็งกลายเป็นแก๊สทันที โดยไม่ผ่านการเป็นของเหลวเลย
ตอนที่ 1 : 5 ประโยชน์น้ำแข็งแห้งใช้ทำอะไรได้บ้าง
ตอนที่ 2 : วิธีเก็บน้ำแข็งแห้งให้ใช้ได้นาน
ตอนที่ 3 : น้ำแข็งแห้งหาซื้อได้ที่ไหน
ตอนที่ 4 : อันตรายที่ต้องระวังจากน้ำแข็งแห้ง
ตอนที่ 5 : สรุป
5 ประโยชน์ น้ำแข็งแห้ง ใช้ทำอะไรได้บ้าง
- การถนอมอาหารและเครื่องดื่ม
น้ำแข็งแห้งเหมาะอย่างยิ่งสำหรับการแช่แข็งและถนอมอาหาร, ไอศกรีม, หรืออาหารทะเลระหว่างการขนส่ง เนื่องจากมันมีอุณหภูมิที่ต่ำกว่าน้ำแข็งปกติมากและไม่ทิ้งน้ำไว้เมื่อระเหิดหมดไป ทำให้สินค้าคงความสดและแห้งอยู่เสมอ
- การสร้างควันหรือหมอก
นี่คือการใช้งานที่เราคุ้นเคยกันดี เมื่อนำน้ำแข็งแห้งใส่ลงในน้ำร้อน มันจะเกิดปฏิกิริยาการระเหิดกลายเป็นก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์อย่างรวดเร็ว ทำให้เกิดควันสีขาวหนาแน่นที่ใช้สร้างบรรยากาศในงานปาร์ตี้, คอนเสิร์ต, หรือการถ่ายภาพ หวยไว
- การขนส่งในวงการแพทย์
เนื่องจากน้ำแข็งแห้งสามารถรักษาอุณหภูมิให้คงที่ได้อย่างแม่นยำและยาวนาน จึงถูกนำไปใช้ในการขนส่งยา, วัคซีน, ตัวอย่างเลือด, อวัยวะสำหรับการปลูกถ่าย, และสารชีวภาพอื่นๆ ที่ต้องการการควบคุมอุณหภูมิอย่างเข้มงวด
- การทำความสะอาดแบบ Dry Ice Blasting
ในอุตสาหกรรม มีการนำน้ำแข็งแห้งมาใช้ทำความสะอาดในรูปแบบ “การยิงด้วยน้ำแข็งแห้ง” โดยการใช้แรงดันสูงยิงเม็ดน้ำแข็งแห้งใส่พื้นผิวที่ต้องการทำความสะอาด ซึ่งเป็นการทำความสะอาดที่ไม่ทิ้งสารตกค้างและไม่ทำลายพื้นผิวที่ถูกทำความสะอาด
- การกำจัดสัตว์รบกวน
น้ำแข็งแห้งยังสามารถใช้กำจัดสัตว์รบกวนที่อาศัยในโพรงใต้ดิน เช่น ตัวตุ่นหรือหนู เมื่อนำน้ำแข็งแห้งใส่ลงไปในโพรง มันจะระเหิดและปล่อยก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ออกมา ทำให้สัตว์ขาดอากาศหายใจและตายไปในที่สุด ซึ่งเป็นวิธีที่ปลอดภัยกว่าการใช้ยาฆ่าแมลง
วิธีเก็บ น้ำแข็งแห้ง ให้ใช้ได้นาน
- เลือกภาชนะที่เหมาะสม
- ใช้กล่องโฟมเก็บความเย็น (Cooler Box): นี่คือภาชนะที่ดีที่สุดสำหรับการเก็บน้ำแข็งแห้ง เพราะวัสดุโฟมจะทำหน้าที่เป็นฉนวนกันความร้อนจากภายนอกได้ดีเยี่ยม
- ห้ามใช้ภาชนะปิดสนิท: นี่คือข้อควรระวังที่สำคัญที่สุด เพราะเมื่อน้ำแข็งแห้งระเหิดเป็นก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ จะเกิดแรงดันสะสมในภาชนะ ซึ่งอาจทำให้ภาชนะระเบิดได้ ควรเลือกภาชนะที่สามารถระบายอากาศได้เล็กน้อย เพื่อให้ก๊าซสามารถไหลออกได้
- จัดเก็บในพื้นที่ที่เหมาะสม
- เก็บในพื้นที่ที่มีอากาศถ่ายเท: ควรวางภาชนะบรรจุน้ำแข็งแห้งไว้ในบริเวณที่มีอากาศถ่ายเทสะดวก เช่น โรงรถ, ห้องที่เปิดหน้าต่างได้ หรือพื้นที่กลางแจ้ง เพราะก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์หนักกว่าอากาศ หากสะสมในพื้นที่ปิด อาจทำให้เกิดอันตรายจากการขาดอากาศหายใจได้ หวยไว
- หลีกเลี่ยงแสงแดดและความร้อน: ควรเก็บภาชนะบรรจุน้ำแข็งแห้งให้ห่างจากแสงแดด, ความร้อน, และเครื่องทำความร้อนต่างๆ เพื่อลดการระเหิด
- ลดการสัมผัสกับอากาศ
- เติมภาชนะให้เต็ม: หากคุณมีน้ำแข็งแห้งจำนวนมาก ควรเติมให้เต็มภาชนะเก็บเท่าที่จะทำได้ เพราะปริมาณน้ำแข็งแห้งที่มากจะช่วยให้คงความเย็นได้นานขึ้น และลดพื้นที่ว่างให้ก๊าซสะสม
- ไม่ควรจับด้วยมือเปล่า: เมื่อต้องหยิบจับน้ำแข็งแห้ง ควรใช้ถุงมือหนาๆ หรือคีมคีบเสมอ เพื่อป้องกันการสัมผัสโดยตรงซึ่งอาจทำให้ผิวหนังไหม้จากความเย็นจัดได้
น้ำแข็งแห้งหาซื้อได้ที่ไหน
- บริษัทผู้ผลิตก๊าซหรือโรงงานน้ำแข็งโดยตรง
นี่เป็นแหล่งที่น่าเชื่อถือที่สุดและเหมาะสำหรับผู้ที่ต้องการซื้อในปริมาณมากหรือใช้ในเชิงอุตสาหกรรม โดยคุณสามารถค้นหาบริษัทเหล่านี้ได้จากอินเทอร์เน็ต เช่น บริษัทผู้ผลิตก๊าซอุตสาหกรรม หรือโรงงานน้ำแข็งบางแห่งที่รับผลิตและจำหน่ายน้ำแข็งแห้งด้วย
- ร้านขายอุปกรณ์จัดเลี้ยงและงานปาร์ตี้
ร้านค้าเหล่านี้มักจะมีน้ำแข็งแห้งขายในปริมาณที่น้อยลงมา เพื่อใช้สำหรับทำควันประกอบการจัดงานต่างๆ หรือสำหรับแช่เครื่องดื่มชั่วคราว คุณสามารถสอบถามจากร้านขายอุปกรณ์ปาร์ตี้ที่อยู่ใกล้บ้านได้
- ร้านไอศกรีมบางแห่ง
ร้านไอศกรีมบางร้านที่เน้นการขายแบบแพ็กกลับบ้าน มักจะมีน้ำแข็งแห้งสำหรับลูกค้าที่ต้องการนำไอศกรีมไปเก็บรักษาให้คงสภาพความเย็นได้นานขึ้น ลองสอบถามจากร้านไอศกรีมแบรนด์ดังที่อยู่ใกล้คุณดู
- ร้านค้าออนไลน์
ในแพลตฟอร์มออนไลน์อย่าง Shopee หรือ Lazada ก็มีผู้ขายน้ำแข็งแห้งอยู่เช่นกัน โดยส่วนใหญ่มักจะจัดส่งโดยบริษัทขนส่งที่รองรับการขนส่งสินค้าที่ต้องควบคุมอุณหภูมิ ซึ่งสะดวกสำหรับผู้ที่ต้องการสั่งซื้อในปริมาณไม่มาก
อันตรายที่ต้องระวังจาก น้ำแข็งแห้ง
- แผลไหม้จากความเย็นจัด (Frostbite)
- น้ำแข็งแห้งมีอุณหภูมิต่ำมากถึงประมาณ -78.5°C การสัมผัสผิวหนังโดยตรงเพียงไม่กี่วินาทีก็สามารถทำให้เกิด แผลไหม้จากความเย็นจัด ได้อย่างรุนแรง เนื่องจากมันจะทำลายเนื้อเยื่อผิวหนังอย่างรวดเร็ว หวยไว
- ข้อควรปฏิบัติคือ สวมถุงมือหนาๆ หรือใช้คีมคีบเสมอเมื่อต้องสัมผัสกับน้ำแข็งแห้ง
- การขาดอากาศหายใจจากก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์
- เมื่อน้ำแข็งแห้งระเหิด จะกลายเป็นก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ (CO₂) ซึ่งเป็นแก๊สที่ไม่มีสี ไม่มีกลิ่น และหนักกว่าอากาศ หากนำไปใช้ในพื้นที่ปิดทึบหรือไม่มีการระบายอากาศที่เพียงพอ ก๊าซจะสะสมอยู่บริเวณพื้นและสามารถ แทนที่ออกซิเจน ได้ ทำให้เกิดการขาดอากาศหายใจและหมดสติได้
- ข้อควรปฏิบัติคือ ใช้งานและจัดเก็บน้ำแข็งแห้งในพื้นที่ที่มีอากาศถ่ายเทสะดวกเท่านั้น
- การขาดอากาศหายใจจากก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์
- น้ำแข็งแห้งสามารถขยายตัวเป็นก๊าซได้ในปริมาตรที่ใหญ่กว่าสถานะของแข็งถึง 500-1,000 เท่า หากนำไปใส่ในภาชนะที่ปิดสนิทและไม่มีทางระบายอากาศ แรงดันภายในจะสะสมจนทำให้ภาชนะ ระเบิด ได้อย่างรุนแรง
- ข้อควรปฏิบัติคือ ห้ามบรรจุน้ำแข็งแห้งในภาชนะปิดสนิท เช่น ขวดพลาสติก, ขวดแก้ว, หรือกระป๋องที่ไม่มีรูระบายอากาศโดยเด็ดขาด
- อันตรายจากการกลืนกิน
- การนำน้ำแข็งแห้งไปใส่ในเครื่องดื่มหรืออาหารโดยตรงเพื่อสร้างควันเป็นเรื่องที่อันตรายมาก เพราะหากเผลอกลืนกินเข้าไป มันจะทำให้เกิดแผลไหม้จากความเย็นจัดอย่างรุนแรงในช่องปากและหลอดอาหารได้
- ข้อควรปฏิบัติคือ ให้หลีกเลี่ยงการนำน้ำแข็งแห้งไปใส่ในอาหารหรือเครื่องดื่มที่คนจะบริโภคโดยตรง
สรุป
คาร์บอนไดออกไซด์ในสถานะของแข็ง มีอุณหภูมิต่ำมากและระเหิดกลายเป็นก๊าซโดยไม่ละลายน้ำ นิยมใช้ในการแช่เย็น อาหาร เครื่องดื่ม งานแสดงโชว์ควัน และการขนส่งที่ต้องการอุณหภูมิต่ำ ควรใช้อย่างระมัดระวัง เพราะอาจทำให้ผิวหนังไหม้เย็นหรือเกิดการขาดอากาศหายใจได้